Optimum Group™

RE-USE

Reduce en recycle in optima forma

RE-USE

Reduce en recycle in optima forma

Vorige maand bespraken we REDUCE, de eerste van de drie strategieën binnen de Europese aanpak van verpakkingsafval. Deze maand zetten we de spotlight op de tweede strategie: RE-USE.

Soms voelt RE-USE een beetje als het ondergeschoven kindje. Over het hoofd gezien tussen REDUCE en RECYCLE en dat is hartstikke jammer omdat het in potentie zo'n impactvolle strategie is. 'Maar het is aan de andere kant ook begrijpelijk. Waar REDUCE en RECYCLE nog enigszins passen in de lineaire manier van denken die we zo gewend zijn – grondstof, product, afval – kan dat bij RE-USE natuurlijk he-le-maal niet. Hergebruik vraagt om anders denken; een ander systeem. Nieuwe ketens en het denken buiten de gebaande paden om.

In de kern is het simpel: elke keer dat we een verpakking hergebruiken, besparen we direct één nieuwe verpakking. Sterker nog, hergebruik zou als reduce en recycle in één kunnen worden beschouwd. We reduceren het aantal nieuwe verpakkingen én recyclen de verpakking in de meest directe betekenis van het woord: we gebruiken het opnieuw, met een minder energie-intensieve verwerking of verlies van materiaalkwaliteit.

PPWR

REUSE als tweede pijler

Het belang van RE-USE blijkt zonneklaar uit de PPWR. Waar REDUCE en RECYCLE elk een goed aantal artikelen beslaan, is RE-USE goed voor bijna een compleet hoofdstuk:

  • Artikel 11 definieert herbruikbare verpakkingen en stelt vast dat als hergebruik technisch en economisch haalbaar is, bedrijven hierop moeten voorsorteren.
  • Hoofdstuk 5 (artikelen 25 t/m 33) gaat bijna volledig over hergebruik. Van doelstellingen per sector tot vereisten voor systemen en rapportage.

Een korte greep uit de bepalingen:

  • Artikel 25 introduceert algemene verplichtingen voor herbruikbare verpakkingen.
  • Artikel 26 t/m 29 leggen sectorale doelstellingen vast, zoals:
    • Horeca: minimaal 10% van de drankverpakkingen herbruikbaar tegen 2030, oplopend naar 40% in 2040.
    • Takeaway-verpakkingen: duidelijke targets per lidstaat vanaf 2030.
  • Artikel 30 t/m 33 stellen eisen aan retour-, reinigings- en hergebruiksystemen, inclusief verplichtingen voor producenten om deze systemen mee te ontwikkelen en te financieren.

Twijfelde u nog aan het belang van deze strategie? Reduce en Recycle hebben samen niet zoveel artikelen als RE-USE. Dat geeft aan hoe omvangrijk en complex het is – en dat er veel meer geregeld moet worden dan voor de meer one-way compatible aanpassingen van REDUCE en RECYCLE.

Gelukkig zijn er koplopers

Gelukkig zijn er partijen die zich daar niet door laten afschrikken en de uitdaging aangaan. Neem bijvoorbeeld de Belgische supermarkten, die werken aan een herbruikbaar alternatief voor het bekende blauwe champignonbakje. Lees hier het artikel. Of kijk naar Planet Reuse (planetreuse.eu), een Europese organisatie waar serieuze experts zich inzetten om RE-USE als strategie te promoten en te implementeren.

RE-USE

Vereist systeemverandering

De praktijk vraagt dus om samenwerking in de hele keten: ontwerp, retourstromen, reiniging, logistiek, businessmodellen en communicatie richting consumenten. Allemaal onderdelen waarin we moeten leren denken in cycli in plaats van lineaire routes.

En juist daar schuilt de echte uitdaging van RE-USE. Want waar REDUCE en RECYCLE enigszins te bedenken zijn in bestaande lineaire processen (dunner materiaal, betere sorteerbaarheid), vraagt RE-USE een fundamenteel andere aanpak. Systemen voor hergebruik bestaan vaak nog niet of zijn niet op schaal uitgerold. En in start-up of pilot schier onmogelijk om rendabel te presenteren. Dat is geen falen van techniek of beleid, maar een logische consequentie van de impact die RE-USE heeft op het gehele bedrijfsmodel.

Samenwerken aan

een circulaire toekomst

Toch geloven wij dat RE-USE een sleutelrol speelt in de transitie naar circulaire verpakkingen. Niet alleen omdat het wettelijk steeds meer wordt gestimuleerd, maar omdat het fundamenteel aansluit bij het doel: minder grondstoffen, minder afval, meer waarde.

Volgende maand duiken we in RECYCLE, de derde strategie. Maar voor nu zijn we benieuwd:

Welke kansen zien jullie voor RE-USE binnen jullie productgroepen?
Welke drempels ervaren jullie en wat zou helpen om deze strategie haalbaar te maken?

Laat het ons weten. Want ook hier geldt: alleen komen we er niet.