Dit jaar hebben we elkaar ook vaak ontmoet: op beurzen, conferenties, webinars, seminars en tijdens de inmiddels vertrouwde Masterclasses op de locaties van Optimum Group. Ondanks alle veranderingen viel één constante op: de bereidheid om stappen te zetten blijft onverminderd groot. Het aantal bezoekers op de Masterclasses was weer net zo groot als vorig jaar, maar de diepgang van de gesprekken nam duidelijk toe. Dat zagen we ook terug in het grote aantal kaartjes dat u achterliet in De Doos: signalen dat u met ons verder wilt praten over uw situatie, uw keuzes en uw verpakkingen.

Dat biedt perspectief. De overtuiging dat we de keten nodig hebben, wordt breed gedeeld. De oprichting van PackSense lijkt dan ook op het juiste moment te zijn gekomen: bereidheid moet worden omgezet in actie, en de behoefte aan richting is groter dan ooit.

Over twee maanden wordt het format van het producentenregister gepubliceerd, en zes maanden later treden de eerste artikelen van de PPWR in werking. We hopen dat de inzichten van het afgelopen jaar u hebben geholpen en dat we u in 2026 weer verder mogen helpen. Als 2025 het jaar van inzicht was, wordt 2026 het jaar van inrichting. De PPWR wordt niet uitgesteld en niet afgezwakt. Waar andere Green Deal-initiatieven zijn uitgesteld of aangepast, is bij de PPWR expliciet bevestigd dat de inhoud en de invoeringsdata overeind blijven. Het gaat dus echt gebeuren — en het kan ook.

Nederland loopt voorop in het verwerken van verpakkingsafval. Laat u niet misleiden door de soms tendentieuze berichtgeving: onze basis is sterk. Maar dat betekent niet dat er geen ruimte voor verbetering is. Innovatieprojecten in recycling, closed-loop toepassingen, nieuwe herbruikbare verpakkingen, monomaterialen en ketensamenwerkingen laten zien dat de beweging volop gaande is. Het doel is helder: een circulaire verpakkingsstroom, een lager gebruik van fossiele grondstoffen en een lagere milieubelasting.

Waar de industrie bereid is om haar aandeel te leveren, ligt het grootste risico nu bij de recyclingsector. De plek waar onze inzet wordt verzilverd, staat onder zware druk. Goedkoop materiaal van buiten de EU drukt de marges weg, verschillende recyclebedrijven verdwenen dit jaar van het toneel en de capaciteit slinkt juist op het moment dat de PPWR een forse toename van gerecycled materiaal gaat verlangen. Hier ligt een verantwoordelijkheid die alleen de politiek kan adresseren. Zonder maatregelen om de capaciteit hier te houden, raken we afhankelijk van markten buiten de EU voor precies datgene waar de wet straks op steunt.

Het nieuwe kabinet zal voorbij volgende week dinsdag moeten kijken. De behoefte aan gerecycled materiaal is voorspelbaar, de benodigde capaciteit is berekenbaar en een groot aantal stakeholders staat klaar om eraan te werken: ondernemers, universiteiten, maatschappelijke organisaties, samenwerkingsverbanden en ook de consument. Maar zonder vergelijkbare bereidheid en visie vanuit de overheid wordt het een moeizame strijd.

Voor nu: geniet van de feestdagen. Kijk eens naar de verpakkingen onder de kerstboom en bedenk hoe die er volgend jaar uit zouden kunnen zien; wanneer verpakkingsafval niet langer het einde van de keten is, maar de grondstof voor de volgende. Zo wordt de cirkel zichtbaar en zit u — zo bekeken — gewoon naar verleden, heden én toekomst tegelijk te kijken. Mijmerse. Fijne feestdagen.